La Presse Canadienne, 2020-12-23
Bộ Y Tế Canada đã phê duyệt vaccine chống lại COVID-19 vào thứ tư (23-12) của hãng dược phẩm Moderna hai tuần sau khi vaccine của Pfizer/BioNTech được phê duyệt.
Canada bắt đầu triển khai chương trình tiêm chủng vào ngày 14 tháng 12, khi những liều vaccine đầu tiên của Pfizer đến Montréal, Québec và Toronto. Dợt khai triển vaccine của Moderna dự kiến sẽ diễn ra trong những ngày sắp tới.
Dưới đây là những gì chúng ta biết về vaccine của Moderna và sự so sánh với vaccine của Pfizer.
Cơ năng (fonctionnement)
Vaccine của Moderna, giống như Pfizer, sử dụng RNA thông tin (mRNA), một công nghệ mới có bản chất “chỉ dẫn” (enseigner) các tế bào của chúng ta cách tạo ra “spike protein” của coronavirus, loại protein mà nó sử dụng để gắn và lây nhiễm các tế bào người. Sự sản xuất protein của vaccine này sau đó có thể khởi phát phản ứng miễn dịch ở người nếu họ bị nhiễm bệnh.
Vaccine sử dụng mRNA được sản xuất tổ hợp và đóng gói trong một lớp chất béo. Khi nó được tiêm vào cơ cánh tay, mRNA sẽ được giải phóng vào các tế bào và nó tạo ra kháng thể (anticorps).
Vaccine của Moderna, giống như Pfizer, cần 2 liều với liều thứ 2 được tiêm sau mũi thứ nhất khoảng một tháng.
Hiệu quả (efficacité)
Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) đầu tháng 12 đã thông báo rằng vaccine của Moderna hiệu quả 94% trong việc ngăn ngừa các bệnh có triệu chứng và dường như cũng ngăn chặn sự lây lan của virus.
Vaccine thường ngăn ngừa bệnh tật và không lây nhiễm: vì vậy về mặt lý thuyết, những người được tiêm chủng vẫn có thể mang virus. Vì SARS-Cov-2 có thể lây truyền bởi những người không có triệu chứng (asymptomatique) nên điều quan trọng là phải có vaccine ngăn ngừa việc lây truyền này.
Hiệu quả đạt được là 94% ở những người được tiêm 2 liều vaccine cách khoảng 28 ngày, nhưng FDA gần đây cũng đã công bố các tài liệu chứng minh cho thấy chỉ một liều duy nhất có thể ngăn chặn sự lây lan của virus. FDA cho biết tình trạng nhiễm trùng không có triệu chứng (infection asymptomatique) đã giảm 63% sau liều đầu tiên.
Nhiệt độ bảo quản (temperature de conservation)
Vaccine của Moderna yêu cầu bảo quản ở nhiệt độ thuận tiện hơn Pfizer: khoảng -20oC, giống như ngăn đá trong tủ lạnh gia đình. Vaccine của Pfizer yêu cầu “các tủ siêu đông lạnh” (super-congélateurs) phải được bảo quản ở -70oC, điều này giúp cho viêc lưu trữ và vận chuyển của vaccine Moderna dễ quản lý hơn, đặc biệt rất hữu ích cho việc vận chuyển vaccine đến các vùng xa xôi hẻo lánh.
Phân phối (calendrier de distribution)
Moderna cho biết họ sẽ bắt đầu vận chuyển vaccine của họ đến Canada trong vòng 48 tiếng sau khi được phê duyệt, dự báo sẽ có tới 168 000 liều vào cuối tháng 12 và 2 triệu liều vào cuối tháng 3, 2021.
Bộ Y Tế Canada ban đầu ký hợp đồng mua 20 triệu liều Moderna, nhưng sau đó đã thực hiện tùy chọn mua thêm (option d’achat de doses supplémentaires) 20 triệu liều vào đầu tháng 12.
Phản ứng phụ (effets secondaires)
Moderna đã báo cáo các phản ứng phụ tương tự như vaccine Pfizer: đau chỗ tiêm, mệt mỏi, nhức đầu hay đau cơ (douleur musculaire).
Bộ Y Tế Canada nhắc nhở rằng những phản ứng phụ này rất phổ biến với hầu hết các vaccine.
Những ẩn số (les inconnues)
Giống như đối với vaccine Pfizer, các chuyên gia vẫn không chắc chắn khả năng miễn dịch của vaccine sẽ kéo dài bao lâu và liệu có cần tiêm thêm liều thuốc Moderna sau này hay không.
Người ta cũng không biết toàn bộ hoạt động tiêm chủng sẽ kéo dài bao lâu ở Canada và bao nhiêu cư dân Canada sẽ cần được tiêm phòng trước khi đạt được miễn dịch chung (immunité collective) đối với SARS-Cov-2. Chính phủ liên bang hy vọng có thể tiêm chủng cho “đa số người dân Canada” vào mùa thu 2021.