Lời Giới Thiệu

Đã có nhiều bài viết về cộng đồng người Việt tại Montreal thí dụ như các bài khảo cứu :

• Les Vietnamiens de Montréal viết cho Đại học Montreal^[1],
• Fleur de lotus et feuille d’érable, La vie religieuse des Vietnamiens du Québec viết cho Đại học Laval^[2]
• Religion et adaptation: les réfugiés vietnamiens au Canada, viết cho Đại học Laval^[3].

Vì thiếu tài liệu nên các bài viết đều để trống một mảng lớn về đời sống tinh thần của người Việt Montreal, đó là các sinh hoạt văn hóa của:

• Người làm văn hóa: văn sĩ, thi sĩ, nhạc sĩ …
• Người phổ biến văn hóa: Ca sĩ, nghệ sĩ diễn ngâm, báo giấy, báo online.
• Người tổ chức các hoạt động văn hóa.
• Người khảo cứu văn hóa.

Để bổ túc cho thiếu sót văn hóa đó mà Hưng Việt – VHR mở mục : « Khung Trời Văn Hóa Montreal » do Xuân Tàm, Lạp Chúc Nguyễn Huy, Đoàn B. Minh Luân phụ trách.

Theo quan niệm UNESCO có 2 loại di sản văn hóa :

• Di sản văn hóa hữu thể (tangible) nhìn thấy được (kiến trúc cung thành Huế, đình chùa, lăng tẩm…). Tại Montreal, người Việt tỵ nạn đã xây dựng được khoảng chục ngôi chùa, một thánh thất Cao Đài, nhóm Hưng Việt đã dựng nên một di sản văn hóa hữu thể là : « Tượng đài thuyền nhân, câu chuyện người vượt biển ».
• Di sản văn hóa vô hình hay vô thể (intangible)  không nhìn, sờ thấy được như câu ca, bản đàn, lễ hội, âm nhạc, thi văn, triết lý, múa hát truyền thống, văn chương, phong tục tập quán.  

Trên trang mạng Hưng Việt – VHR, mục “Khung Trời Văn Hóa Montreal” sẽ ghi lại di sản văn hóa vô hình hay vô thể để giúp cho người khảo cứu có tài liệu để xử dụng và để cho các thế hệ sau hiểu được đời sống tinh thần của cha ông tỵ nạn cộng sản tại Montreal.

Khung Trời Văn Hóa Montreal sẽ ghi lại :

• Những người làm văn hóa như nhiếp ảnh gia Lê Quang Xuân đặt vào lòng người Việt các hình ảnh quê hương mến yêu, như các thi sĩ đã làm nẩy sinh các tình cảm vui buồn của bạn vào những lúc rảnh rỗi, ngồi nghe nhạc, ngâm thơ …

Nằm đây
Xứ lạ quê người
Nhìn ra một thuở
Đất trời chửa quen
…

Buồn trơ trụi mấy hàng cây
Về đâu chiếc lá của mùa thu xưa?
Hoàng Xuân Sơn Montreal

Bỗng thấy buồn man mác
Về đâu cũng tha phương
Bắc Phong Montreal

Tà áo trắng xoè như đôi cánh lượn
trải dịu dàng trên cỏ mượt mà xanh
Luân Hoán Montreal

• Những người phổ biến văn hóa như các ca sĩ làm cho tim ta rung động mỗi khi tham dự các sinh hoạt của cộng đồng.
• Những người tổ chức sanh hoạt văn hóa như tổ chức đoàn thanh niên, thanh nữ vùng Montreal đi diễn hành văn hóa ngày 10-6-2018 tại New York, gian hàng văn hóa, Tết, lễ giỗ tổ Hùng Vương …
• Người khảo cứu văn hóa.

Trên đây chỉ là vài lời tóm tắt dự án Khung trời văn hóa Montreal sẽ được thực hiện qua 2 giai đoạn :

Giai đoạn 1. Thống kê và thâu thập tài liệu rồi phổ biến trên trang mạng Hưng Việt – VHR.

Giai đoạn 2. Hình thành cuốn sách Khung Trời Văn Hóa Montreal, soạn thảo bởi Xuân Tàm, Lạp Chúc.

—