(Les morts indignes dans les CHSLD au Québec)
Bà Marie Rinfret, đại diện cho Cơ quan bảo vệ quyền công dân (La Protectrice du citoyen) đã cung cấp một báo cáo về cuộc điều tra về làn sóng đại dịch đầu tiên trong các nhà già (CHSLD), những môi trường sống mà COVID-19 đã lan truyền như một đám cháy rừng.
Trong báo cáo đề ngày 10 tháng 12 năm 2020, bà Rinfret mô tả sự kinh hoàng:
- Các nhà già vô tổ chức và khó thở, nơi nhiễm trùng bùng phát
- Các nguồn lực khai triển ở điểm cao của đại dịch đã không đáp ứng với hoàn cảnh, mặc dầu có sự tận tuy của các nhân viên nhà già
- Các nhà già là điểm mù (angle mort) trong việc chống đại dịch, trong khi đó các nỗ lực của chánh phủ Québec đều tập trung vào các nhà thương, gây ra sự tử vong rất cao trong các nhà già.
- Các cụ mất quyền tự chủ đã hoàn toàn bị bỏ rơi, không có sự hỗ trợ cần thiết để ăn uống đầy đủ, thiếu thốn chăm sóc về vệ sinh
- Các cụ suy yếu vì tuổi già và bệnh tật đã phải tự trang trải cuôc sống trong hoàn cảnh nhà già cạn kiệt nguồn lực
- Thiết bị bảo hộ (mặt nạ, kính che mặt và áo choàng) bị thiếu, một yếu tố rất quan trọng của sự mất an ninh chung và rõ ràng là nguyên nhân của sự lan chuyển của coronavirus. Dữ trữ các thiết bị đã được cấu tạo lại, tuy nhiên việc phân phối chúng tỏ ra không có hiệu quả. Trong khi chính phủ Québec duy trì lời lẽ nhẹ nhàng về khâu trang, việc phân phối thiết bị vẫn tiếp tục vô tổ chức
- Quyết định của chánh phủ Québec là một sai lầm lớn khi cấm hoàn toàn các người chăm sóc đến thăm, ngay sau khi tình trạng khẩn cấp về sức khoẻ được ban hành ngày 14 tháng 3 năm 2020, một đòn giáng mạnh vào sức khoẻ thể chất và tình thần các cụ ở trong nhà già
- đưa các ngưòi già ốm yếu ra khỏi bệnh viện mà không xét nghiệm COVID-19 và để họ ở CHSLD cũng là một việc không thể tha thứ được
Tính đến ngày 30 tháng 6 năm 2020, 3 890 người chết (69%) trên tổng số là 5 600 tử vong là cư dân các nhà già. Như dự đoán, những xác nhận của bà Rinfret rất nghiêm khắc và đôi khi mâu thuẫn với một số tuyên bố của Thủ Hiến Québec François Legault trong các cuộc họp báo hàng ngày vào mùa xuân 2020.
Trong bản báo cáo sơ khởi, bà Marie Rinfret đã liệt kê 5 ưu tiên hành động sau đây:
- Trọng tâm các chăm sóc và dịch vụ trong CHSLD tùy theo nhu cầu của các cụ sống trong nhà già, nhân cách hoá sự chăm sóc, và đồng thời coi trọng những người chăm sóc (proches aidants)
- Có đủ số nhân viên ổn định
- Mỗi CHSLD phải có một quản lý địa phương
- Thực hiện môt kỷ luật nghiêm ngặt về phòng ngừa và kiểm soát nhiễm trùng ở tất cả các CHSLD
- Cần tăng cường truyền thông để phổ biến thông tin và hướng dẫn rõ ràng
Tiếp theo báo cáo của bà Rinfret, các chủ bút các tờ báo ở Québec đều viết bài bình luận về viêc bỏ ngõ (laisse-faire ou abandoner) các nhà già của chánh phủ Legault, đặc biệt:
- Morts indignes (Robert Dutrisac, Le Devoir, 11 décembre 2020)
- L’Angle mort (Alexandre Sirois, La Presse, 11 décembre 2020)
- Le cauchemar revisité (Yves Boisvert, La Presse, 11 décembre 2020)
Nguyễn Xuân Cung (2020-12-13)